Soms worden je wensen zo snel vervuld

Onze kleine houten ‘houseboat’ schommelt zachtjes op de pikzwarte oerwoudrivier. In de bomen zingen de gibbons, snerpen de krekels. Grote blauwe vlinders cirkelen boven de houten tafel op het dek waar we zo gaan eten. Alles is zo vredig, zo puur. Regenwoud na de regen.
Dan begint de boot ineens woest  te dansen als er een razenbde speedbooot voorbij knettert. Ik zie een flits van een vrouw in de boot, met lange wapperende haren. ‘Daar gaat ze,’  wijst de kapitein, ‘de professor die je zo graag wilde ontmoeten.’

Ik werd ongeveer net geboren toen een onderzoeker in Kenya de wereld overtuigde van het belang van mensapen. Als niemand iets deed, zouden ze snel uitsterven – na soms wel tien miljard jaar in het regenwoud te hebben geleefd. ‘Het zijn de vrouwen die dit moeten veranderen,’ zei de professor, ‘die zijn zachter en geduldiger en maken de mannetjesapen niet agressief.’ Drie van zijn studenten koos hij uit voor deze enorme klus.

Dian Fossey ging naar de gorillas in Rwanda. Een succesverhaal, want de gorilla’s zijn inmiddels beter beschermd dan toen. Maar ook heel dramatisch: uiteindelijk werd Dian Fossey zelf uit de weg geruimd door de stropers die ze zo hard bevochten had. Genoeg materiaal voor een Hollywoodfilm en die kwam er ook: Gorillas in de mist.
De tweede studente, Jane Goodall, nam de chimpansees op zich. Tot aan de dag van vandaag reist ze over de wereld om hun zaak te bepleiten. Nog niet zo lang geleden was ze in Nederland: een heerlijke, wijze vrouw, nog steeds.

Helden

Over Dian Fossey schreef ik al toen ik bij de gorillas was (‘No one loved gorillas more’ – zie het Afrikablog), maar nu raak ik in de ban van de derde vrouw, de Canadese Birute Galdikan. Want we zijn in Borneo bij haar labour of love: het beschermingskamp van de orang oetang.  Wat de onderzoekers op Sumatra voor de zeeschildpadden deden, doen ze hier voor de orang oetang. Monitoren, beschermen, helpen als het moet. We zien hier nog meer orang oetangs dan op Sumatra, spelend, brommend, slapend, met piepkleine baby’tjes aan de borst. En overal zie je fijne foto’s en oude covers van de National Geographic met daarop een beeldschone vrouw met lange haren, in innige omhelzingen met orang oetangs. Dit soort vrouwen zijn mijn helden en het verhaal van Birute wordt ook meten een film in mijn hoofd.Hoe dit meisje hier aankwam over de zwarte rivier, al haar bezittingen in een kano, hoe ze het oerwoud temde en de orang oetangs juist vrij maakte. ‘Leeft ze nog?’ vraag ik, denkend aan Dian Fossey. Maar ja, dit meisje is inmiddels een stoere jungle lady van begin zestig die professor is in Californie. ‘Maar daar is ze nooit. Ze woont  heel diep in het oerwoud, waar toeristen niet kunnen komen, midden tusen een groep van 350 wilde orang oetangs.’

Koningin

Ik zou haar wel willen ontmoeten, peins ik dromerig vanaf ons rivierbootje. Zo’n vrouw met 1 grote passie waar ze haar hele leven aan gewijd heeft. Die de ijdelheid en de wereld niet nodig heeft omdat haar wereld de orang oetangs zijn. Die vast nooit meer bang is, zo stoer…
Soms worden je wensen zo razendsnel vervuld dat je er bijna bovenop moet springen. Even later sta ik zomaar als een groupie te poseren naast mijn kersverse heldin.
‘Is dat haar?’  vraagt Chaia. ‘Zo lelijk?’
‘Ze is niet lelijk,’  lieg ik, ‘ ze is… getekend. Je ziet gewoon dat ze een heftig leven heeft gehad. Zelfs nu ze zo beroemd is.” Want iederen in de buurt van Birute Galdikan behandelt haar als de koningin. Zo praat ze ook: mijn oerwoud, mijn rangers, mijn apen.  En tegelijkertijd zie je dat ze zo snel mogelijk weer weg wil. Dat al die mensen, al die aandacht, haar enorm veel energie kosten. Verder dan een blik, een handdruk kom ik niet. O ja, en een compliment: dat mijn echtgenoot, die leuke fotograaf, zo handsome is...
Tsja. Sommige dingen zijn echt universeel.